Ντισραέλι, Μπέντζαμιν

(Benjamin Disraeli, Λονδίνο 1804 – 1881). Άγγλος πολιτικός και συγγραφέας. Από ισραηλιτική οικογένεια που είχε εγκατασταθεί στη Μεγάλη Βρετανία όχι από πολύ καιρό, διακρίθηκε γρήγορα για το οξύ πνεύμα του και μπήκε στην πολιτική ζωή με την παράταξη των ριζοσπαστικών, για να περάσει όμως στους συντηρητικούς έπειτα από μια εκλογική ήττα· βουλευτής το 1837, αντίπαλος του Πιλ μέσα στο κόμμα του, υπουργός θησαυροφυλακίου στην πρώτη και στη δεύτερη κυβέρνηση Ντέρμπι, αναδείχτηκε ένας από τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης εναντίον των Ουίγων (1859 – 1867). Έγινε πρωθυπουργός το 1868, αλλά έπεσε έπειτα από λίγους μήνες, εξαιτίας της εκλογικής μεταρρύθμισης που έφερε πάλι στην εξουσία τους φιλελεύθερους. Όταν έγινε πρωθυπουργός, το 1874, άσκησε, αντίθετα από το κόμμα του Γλάδστον τον οποίον κατηγορούσε ως οπαδό της Μικρής Αγγλίας, έντονη ιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική. Το 1875, πράγματι, αγόρασε από τον Ισμαήλ πασά, χεδίβη της Αιγύπτου, τα 9/20 των μετοχών της Διώρυγας του Σουέζ, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την αγγλική διείσδυση στην ανατολική και βόρεια Αφρική και εξασφαλίζοντας τις συγκοινωνίες με την Ινδία και την Ανατολή - το 1876 ανακήρυξε τη βασίλισσα Βικτορία αυτοκράτειρα των Ινδιών. Κατά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-78 εμπόδισε τον Αλέξανδρο B’ να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη και με επιδέξιες διαπραγματεύσεις στο Συνέδριο του Βερολίνου (1878) πέτυχε την αναθεώρηση της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου και την ανατροπή έτσι όλων των προνομίων που είχε πετύχει η Ρωσία, για να επιβάλει, αντίθετα, την αγγλική επιρροή στην τουρκική αυτοκρατορία (από την οποία απέσπασε την Κύπρο). Το 1880, έπειτα από το δυσμενές για τους συντηρητικούς αποτέλεσμα των εκλογών, ο Ν. αποσύρθηκε από την πολιτική. Ο Ν. ήταν επίσης συγγραφέας μερικών μυθιστορημάτων, στα οποία υποστηρίζει τις ιδέες του περί των κοινωνικών σχέσεων. Γνωστότερα είναι: Κόνινγκσμπι ή η νεότερη γενεά (1844), Σύβιλλα ή τα δύο έθνη (1845) και Ταγκρέδος ή η νέα σταυροφορία (1847). «Η κυβέρνηση Ντισραέλι», πίνακας του Σαρλ Μερσιέ. Πρωθυπουργός από το 1874 ως το 1880, ο Βενιαμίν Ντισραέλι υπήρξε φανατικός υποστηρικτής της ιμπεριαλιστικής πολιτικής. Στις ημέρες του η Μεγάλη Βρετανία είχε στην κατοχή της τις μισές σχεδόν μετοχές της διώρυγας του Σουέζ.